حدود 330 سوری روز سه شنبه در میان افزایش تنش های ضدپناهندگی لبنان را به سمت کشور خود ترک کردند. گفته می شود بازگشتگان به طور داوطلبانه آنجا را ترک کرده اند، اما فعالان نگران هستند که سوری ها تحت فشار برای بازگشت به کشوری قرار گیرند که هنوز امن نیست.
روز سه شنبه (12 مارس) کاروانی از ون و کامیون حامل حدود 330 پناهنده سوری و وسایل آنها از شمال شرقی لبنان به سمت سوریه حرکت کرد. انتقال از شهر عرسال و شهر دیگری در نزدیکی توسط مقامات لبنانی و سوری سازماندهی شد.
برخی از این افراد از بازگشت به کشورشان ابراز امیدواری و خوشحالی کردند، در حالی که برخی دیگر از ناامن بودن سوریه برای خود و خانواده هایشان نگران بودند.
یک زن به خبرگزاری آلمان (dpa) گفت: «من مشتاقانه منتظر بازگشت به خانه‌ام در روستا هستم. بهتر است در خانه ای با سقف بخوابیم تا در چادر.» او 14 سال در اردوگاهی در عرسال زندگی می کرد و با دو دختر و نوه هایش بازمی گشت.
مردی 57 ساله به خبرگزاری فرانسه (AFP) گفت که "خوشحال است که بعد از ده سال به کشورش بازگردد." او گفت که فعلاً خودش برای آماده کردن همه چیز برای بازگشت خانواده اش برمی گردد.
زنی که امید کمتری نسبت به آینده در سوریه ابراز داشت به dpa گفت: «این یک کابوس است. من از اتفاقی که برای من و پسرم خواهد افتاد می ترسم. او قطعا به خدمت سربازی اعزام خواهد شد.»
به گفته مقامات دولتی لبنان، همه سوری هایی که روز سه شنبه به خانه بازگشتند، به صورت داوطلبانه ثبت نام کرده بودند.
اما برخی از سازمان‌های حقوق بشر هشدار داده‌اند که مقامات لبنانی ممکن است سوری‌ها را برای بازگشت به خانه تحت فشار قرار دهند یا مجبور کنند.
عفو بین الملل پیش از حرکت این کاروان گفت که ماهیت داوطلبانه بازگشت ها باید زیر سوال برود. این سازمان در شبکه اجتماعی ایکس به زبان عربی نوشت : «لبنان مجموعه‌ای از سیاست‌های محدودکننده را برای فشار آوردن به پناهندگان برای بازگشت به سوریه اتخاذ کرده است، از جمله محدودیت‌هایی در مورد اقامت، کار و تحرک. چنین محدودیت‌هایی نگرانی‌هایی را درباره توانایی پناهندگان برای ارائه رضایت آزادانه و آگاهانه ایجاد می‌کند.»
ماه گذشته، دیده بان حقوق بشر (HRW) گفت که «مقامات لبنانی در ماه‌های اخیر، از جمله فعالان مخالف و سربازان فراری، سوری‌ها را به طور خودسرانه بازداشت، شکنجه و به زور به سوریه بازگردانده‌اند.»
رسانه خبری «سوریه مباشر» روز سه شنبه گزارش داد که صدها سوری در لبنان اخراج شده اند و هزاران نفر دیگر با اخراج احتمالی روبرو هستند.
لبنان، کشوری کوچک در همسایگی سوریه، طبق گزارش آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR)، دارای بالاترین جمعیت پناهنده به نسبت جمعیت خود در جهان است. این کشور حدود 6 میلیون نفر جمعیت دارد و میزبان حدود 1.5 میلیون پناهنده سوری است. لبنان سال هاست که درگیر بحران اقتصادی شدیدی است و بسیاری از لبنانی ها و سوری ها در تلاش برای گذران زندگی هستند.
به تازگی، احساسات ضد پناهندگی در این کشور افزایش یافته است و چندین رهبر سیاسی خواستار بازگشت سوری ها به خانه شده اند.
آیا سوریه برای بازگشت پناهندگان امن است ؟
بسیاری از پناهندگان سوری بر این باورند که بازگشت به کشورشان هنوز امن نیست، همانطور که بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر هم چنین نظری دارند.
عفو بین‌الملل روز دوشنبه گفت: «با تسهیل بازگشت پناهندگان سوری، مقامات لبنانی آنها را عامدانه در معرض خطر نقض جدی حقوق بشر قرار می‌دهند.»
دیده بان حقوق بشر، عفو بین‌الملل و شش سازمان حقوق بشری دیگر در بیانیه مشترکی که اوایل این ماه منتشر شد، اعلام کردند «نیروهای امنیتی سوریه و شبه‌نظامیان وابسته به دولت، پناهندگانی را که به دلیل وابستگی به مخالفان یا صرفاً به خاطر تصمیم فردی برای ترک کشور و پناهندگی در جای دیگر بازمی‌گردند، به طور خودسرانه بازداشت، شکنجه، ناپدید و کشته می‌کنند.» همچنین مردان جوان در سوریه با خدمت اجباری سربازی برای رژیم بشار اسد مواجه هستند.
از سوی دیگر تعداد فزاینده‌ای از پناهندگان سوری اخیراً سعی کرده‌اند تا با رسیدن به اروپا، به ویژه جزیره قبرس، از فقر و احساسات ضدپناهندگی در لبنان فرار کنند. این کشور کوچک عضو اتحادیه اروپا در فاصله کمتر از ۲۰۰ کیلومتری از نزدیکترین سواحل لبنان قرار دارد.
در پاسخ، اتحادیه اروپا به تازگی توافقی با لبنان منعقد کرد و مبلغ ۱ میلیارد یورو کمک به این کشور را با هدف جلوگیری از عبور پناهندگان از دریای مدیترانه وعده داد.
در حالی که طرفداران از اختصاص بودجه بیشتر برای حمایت از پناهندگان در لبنان استقبال کرده‌اند، منتقدان این توافق نگران هستند که این امر منجر به بازگشت اجباری تعداد بیشتری از سوری‌ها و عقب‌نشینی‌های اجباری در سواحل لبنان شود.
عفو بین‌الملل، دیده بان حقوق بشر و سایر سازمان‌های حقوق بشری در بیانیه خود که در اوایل ماه مه منتشر شد، در مورد این توافق گفتند: «توافق‌نامه‌های همکاری مهاجرتی که توسط اتحادیه اروپا مذاکره شده است، افراد را در معرض خطر نقض حقوق بشر قرار می‌دهد، از حق پناهندگی می‌کاهد و کل سیستم حمایت بین‌المللی را تضعیف می‌کند.»
شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید
- کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است
- آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد