تشدید مهاجرت با خشک شدن دریاچه اورمیه

روزشمار جان‌دادن دریاچه ارومیه آغاز شده است؛ آنطور که آمارها نشان می‌دهد، اوضاع در این دریاچه بحرانی شده و هشدارهایی که اواخر دهه ۷۰ درباره احتمال خشک شدن این دریاچه اعلام می‌شد حالا در حال محقق شدن است؛ اتفاقی که به گفته کارشناسان و متخصصان این حوزه، ۶ تا ۱۵ میلیون نفر را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و موجی از بیماری‌های تنفسی، بحران‌های مهاجرتی و محیط‌زیستی ایجاد می‌کند.

این داده ها بر مبنای پژوهشی است که  تعدادی از متخصصان آب و محیط‌زیست در نشست تخصصی بررسی و آسیب‌شناسی در تازه ترین نشست خود درباره وضعیت دریاچه ارومیه اعلام کردند.

به گفته آنان تراز آبی دریاچه به ۱۲۷۰متر رسیده است؛ عددی که قبلا با ۱۲۷۲ به‌عنوان وضعیت بحرانی گزارش شده بود. این عدد در حالی اعلام می‌شود که براساس نتایج یک پژوهش در قالب طرح تحقیقاتی دریاچه ارومیه که با همکاری مرکز سنجش از دور دانشگاه صنعتی شریف انجام شده، این عدد تا شهریورماه به ۸۰/۱۲۶۹ تا ۹۰/۱۲۶۹متر از سطح دریاهای آزاد می‌رسد.

نتایج این پژوهش را عیسی کلانتری، رئیس سابق سازمان محیط‌زیست که از سال ۱۳۹۲ تا اواخر تیرماه ۱۴۰۱ مدیر اجرایی ستاد احیای دریاچه ارومیه بود، تایید کرده است. همین وضعیت سبب شده تا در خردادماه امسال، کمترین تراز از دریاچه ارومیه از سال ۱۳۴۳ ثبت شود. حالا وضعیت «به‌شدت بحرانی» برای دریاچه ارومیه اعلام شده است؛ وضعیتی که گفته می‌شود با خشک شدن دریاچه، تا ده‌ها کیلومتر اطرافش سکونت‌ناپذیر می‌شود و غبار نمک تمام شهرهای شمال غرب کشور را فرا می‌گیرد.

نشست تخصصی بررسی و آسیب‌شناسی آخرین وضعیت دریاچه ارومیه هم با هدف توجه جدی به وضعیت پیش‌آمده برگزار شد. در این نشست  مهدی فصیحی‌هرندی، پژوهشگر حکمرانی، دیپلماسی و سیاست‌گذاری گفت «آنطور که عددها نشان می‌دهد، دریاچه ارومیه تنها ۵درصد آب دارد؛ یعنی نزدیک به صفر. ما به‌زودی بستری کریستالی‌شده خواهیم داشت که دیگر عملا قابلیت تبدیل شدن به دریاچه آب شور را ندارد.»

به اعتقاد فصیحی، صحبت کردن درباره بحران دریاچه ارومیه، بی‌معنی است: «خشک شدن دریاچه ارومیه تنها، بی‌آبی و خشکسالی نیست، آنچه خیلی دیر متوجه‌اش شدیم بی‌توجهی به جامعه پیرامونی آن منطقه است، مسئله صرفا سیاسی یا موضع حامیان محیط‌زیست نیست. حتی ستاد دریاچه ارومیه هم با همین تفکر ایجاد شد که دریاچه کم‌آب است. این ستاد سال‌ها تلاش کرد تا به دریاچه آب تزریق شود و به‌همین‌دلیل روش‌های مختلفی برای بازگرداندن آب به دریاچه ارومیه آغاز و پیاده‌سازی شد، اما نتیجه چه شد؟ مشکل همان است که گفتم. مسئله دریاچه ارومیه، شامل جامعه پیرامونش نشد. یعنی خشک شدن دریاچه ارومیه برای کشاورز منطقه، تبدیل به مسئله نشد.»