خروج از تابعیت یک کشور اروپایی به مفهوم خروج از تابعیت اتحادیه اروپاست

قانون اتحادیه اروپا به یک کشور عضو اجازه می‌دهد تا در صورتی که شهروندی از این کشور بطور داوطلبانه تابعیت کشور ثالثی را اختیار کند ،  تابعیت اتحادیه اروپا را از وی سلب نماید.

این قانون بر مبنای رای دیوان عدالت اتحادیه اروپا در ارتباط با پرونده‌های مطروحه  از سوی مقامات شهر دویسبورگ آلمان در مورد از دست دادن تابعیت آلمانی توسط متقاضیان صادر شده است .

بنا به حکم این مرجع قضایی اتحادیه اروپا برای یک کشور عضو اتحادیه اروپا مشروع است که بخواهد از روابط ویژه همبستگی و حسن نیت بین خود و شهروندانش محافظت کند. حقوق اتحادیه اروپا در اصل مانع از آن نمی‌شود که شخصی که داوطلبانه تابعیت یک کشور ثالث را به دست می‌آورد، به طور خودکار تابعیت کشور عضو مربوطه و در نتیجه تابعیت اتحادیه اروپا را نیز از دست بدهد.

با این حال، دادگاه خاطرنشان می‌کند که اگر کسی در نتیجه به دست آوردن تابعیت دیگری، تابعیت اتحادیه اروپا را از دست بدهد، می‌تواند از مقامات کشور خود بخواهد که بررسی کنند آیا این از دست دادن عواقب ناعادلانه‌ای برای او داشته است یا خیر. در چنین صورتی، فرد باید بتواند تابعیت کشور مبداء و حتی تابعیت اتحادیه اروپا خود را حفظ کند یا در صورت نیاز آنها را دوباره به دست آورد.

رأی دادگاه در پرونده‌های مربوط به از دست دادن تابعیت آلمان

بر طبق بیانیه مطبوعاتی دیوان عدالت اتحادیه اروپا این رای پس از آن صادر شد که تعدادی از شهروندان ترک تصمیم یک دادگاه آلمان در سال 1999 میلادی در خصوص از دست دادن تابعیت آلمانی خود را در این محکمه عالی قضایی اتحادیه اروپا به چالش کشیدند.

بنا به شکوائیه مطروحه توسط این افراد ، آنان برای اینکه آلمانی شوند، مجبور شدند تابعیت ترکیه‌ای خود را از دست بدهند. با این حال، پس از قبول تابعیت آنها در آلمان، یا به طور مشخص پس از ۱ ژانویه سال ۲۰۰۰، آنها به درخواست خود تابعیت ترکیه را دوباره به دست آوردند.

این درحالی است که این افراد به دلیل اصلاحیه‌ای که در قوانین آلمان اعمال شد و از ۱ ژانویه سال ۲۰۰۰ به اجرا درآمد، به دلیل بازیابی دوباره تابعیت ترکیه ، تابعیت آلمانی خود را از دست دادند.

متعاقبا با طرح موضوع در یکی از محاکم آلمان ، این دادگاه اعلام کرد در مورد مطابقت این از دست دادن خودکار تابعیت آلمان با قوانین اتحادیه اروپا تردید دارد زیرا  از آنجایی که افراد ذیربط تابعیت هیچ کشور عضو دیگری از اتحادیه را ندارند، این امر همچنین به معنای از دست دادن تابعیت اتحادیه اروپا و در نتیجه حق نقل مکان و اقامت آزادانه در کل اتحادیه اروپا است. بنابراین، دادگاه آلمان سوالاتی را در مورد این موضوع به دیوان عدالت اتحادیه ارجاع داد.

دیوان عدالت اتحادیه اروپا در عین حال در رای صادره تاکید کرده است که هر کشور عضو اتحادیه اروپا باید شرایط کسب و از دست دادن تابعیت را تعیین کند.