خطر وابستگی مشاغل مهم به مهاجران

حبیب رمضانخانی

مردم درمانده و مظلوم افغانستان دهه هاست از پی تعصب و تحجر دینی و قومیتی، اسیر جنگ های داخلی و خانمان سوز بوده اند که یکی از تبعات آن با مهاجرت گسترده به کشورمان، دو ملت را با مشکلات بزرگی مواجه کرده است.

در این راستا، یکی از چالش های پیش روی کشورمان که در ماه های گذشته حساسیت و نگرانی بیشتر ایرانیان را برانگیخته، همین سیل مهاجران افغان به کشورمان بوده است. نگرانی و مطالبه به حقی که خواستار کنترل بیشتر مرزها و محدود کردن ورود این مهاجران از بابت عواقب و تبعات آن در آینده است.

در این ارتباط، جدا از خطرات و تبعات پیش گفته، یکی از خطراتی که کمتر به آن توجه شده و نیاز به تاکید و یادواری بیشتر هست، خطر وابستگی کامل مشاغل خاص و کلیدی به این مهاجران و محوریت آن ها در تعیین کنندگی آن مشاغل است.

از واژگان و اصطلاحات اقتصادی، «دامپینگ» به فعالیت هایی گفته می شود که طی آن کشور یا شرکتی برای سیطره و به دست آوردن بازار، قیمت کالا یا محصولات خود را زیر قیمت تمام شده به بازار عرضه می کند. در نتیجه به مرور رقبا ناتوان از رقابت، از بازار حذف شده و کشور و شرکت مورد نظر با سیطره کامل، به صورت انحصاری بازار را به دست گرفته و با محوریت خود تعیین کننده قیمت و بازیچه اصلی آن می شود.

حال مشابه این ترفند اقتصادی، در مورد مشاغل مهم و کلیدی ایران، البته نه با برنامه از پیش تعیین شده مهاجران، بلکه با بی تفاوتی و مدیریت نادرست در کشور ما در حال انجام است. ورود گسترده مهاجران افغانستانی در ابتدا به مشاغلی بود که نیاز به تخصص و سواد زیاد نداشت. در نتیجه به دلیل دستمزد پایین و سخت کوشی آن ها و البته سواستفاده کارفرمای ایرانی، به مرور این مشاغل با حذف کارگر و شاغل ایرانی به دست آن ها افتاد. این تسلط به مرور از بخش ساخت و ساز تا بخش دامپروری و کشاورزی در بخش های بزرگی از کشور آغاز شد و امروز از بخش فروشندگی تا کارگران صنعتی کارخانجات را نیز در برگرفته است. به طوری که در بسیاری از این بخش ها در نبود رقیب و سیطره کامل این مهاجران، خود تعیین کننده و گاهی تصمیم گیر و اداره کننده آن بخش ها شده اند.

چکیده کلام: ورود سیل مهاجران غیرقانونی، آن هم بدون سازوکارهای کنترلی برای هر کشوری می تواند یک چالش و خطر بزرگ باشد. سال ها عدم مدیریت و برنامه ریزی در ورود و کنترل مهاجران افغان، شرایط را به گونه ای پیش برده که امروز این مهاجران به تنهایی کنترل و تسلط کاملی بر برخی مشاغل کلیدی کشورمان را به دست آورده اند. طوری که این محوریت و وابستگی به مهاجران در آن بخش ها، فردا روز نه تنها امکان کنار گذاشتن و اخراج مهاجران را از ما خواهد گرفت، بلکه در سناریویی بدتر، در تقابل احتمالی با طالبان، آن ها می توانند با گروکشی و تعطیلی مشاغلی چون کشاورزی، ابزاری برای امتیاز گیری و فلج کردن کشور پیاده کنند.