در سال ۲۰۲۵ غرق شدن، اصلیترین علت مرگ کودکان در مسیرهای مهاجرتی بوده و نیمی از مرگومیر کودکان مهاجر را شامل شده است، زیرا بستهتر شدن مرزها کودکان را به سمت مسیرهای پرخطر سوق داده است. سازمان «نجات کودکان» این موضوع را در آستانه روز جهانی مهاجران اعلام کرده است.
بر اساس تحلیل دادههای سازمان بینالمللی مهاجرت (IOM)، دستکم ۲۷۸ کودک از آغاز سال ۲۰۲۵ در مسیرهای مهاجرتی جان باختهاند که ۱۳۶ نفر آنان در دریا و پس از فرار از جنگ، گرسنگی و شوکهای اقلیمی غرق شدهاند، هرچند به دلیل نبود دادههای تفکیکشده، رقم واقعی احتمالاً بسیار بالاتر است. سال گذشته مرگبارترین سال ثبتشده بود و نزدیک به ۹۰۰۰ نفر در مسیرهای مهاجرتی در سراسر جهان جان خود را از دست دادند و اکنون کودکان برای یافتن امنیت به مسیرهای حتی خطرناکتری کشانده میشوند.
در سال ۲۰۲۵ مرگبارترین مسیرهای دریایی برای کودکان، دریای مدیترانه مرکزی و پس از آن مسیر دریایی اقیانوس اطلس و مسیر شرق مدیترانه بوده است. دریای مدیترانه، بهویژه گذر از شمال آفریقا به اروپا، از سال ۲۰۱۶ مرگبارترین گذرگاه مهاجرتی جهان برای کودکان به شمار میرود.
ملیندا فنزیل، مشاور ارشد مهاجرت و جابهجایی در سازمان نجات کودکان، میگوید: «کودکان مهاجر در حال غرق شدناند چون مسیرهای امن وجود ندارد؛ وقتی مرزها بسته میشود، خطر جای آن را پر میکند و دریاها را به گورستان تبدیل میسازد؛ غرق شدن هرگز نباید بهایی باشد که یک کودک برای جستوجوی امنیت میپردازد، اما اکنون کودکان چنان تحت فشارند که به مسیرهایی روی میآورند که ممکن است هرگز به ساحل نرسند». او تأکید میکند که کاهش کمکهای حیاتی و تشدید نظامیسازی مرزها از سوی دولتها، پیامدهای مرگباری برای کودکان در حال حرکت خواهد داشت.
این سازمان میگوید ۲۷۸ مرگ ثبتشده کودکان مهاجر تنها نوک کوه یخ است، زیرا فقط کودکانی را شامل میشود که پیدا و شناسایی شدهاند و تا زمانی که مسیرهای امن بسته بماند و ریشههای مهاجرت بهطور جدی مورد رسیدگی قرار نگیرد، این رقم افزایش خواهد یافت. به گفته این نهاد، هرچه کودکان بیشتر به سمت سفرهای پرخطر رانده شوند، شمار بیشتری از آنان جان خود را از دست خواهند داد.
نجات کودکان اوایل سال جاری گزارشی منتشر کرد که هشدار میداد «میثاق جدید اتحادیه اروپا درباره مهاجرت و پناهندگی» – که قرار بود تعادلی میان تقویت کنترل مرزها و حفاظت بیشتر از مهاجران ایجاد کند – در عمل در حفاظت از کودکان در مسیر اروپا، بهویژه کودکان بدون همراه، ناکام خواهد ماند. این گزارش نشان میدهد برخی دولتهای اروپایی با توسل به اقداماتی مانند بازداشت کودکان و محدود کردن دسترسی به پناهندگی، به امنیتیسازی هرچه بیشتر مرزها دامن میزنند؛ روندی که اغلب با توجیه «امنیت ملی» صورت میگیرد.
گزارش دیگری از نجات کودکان نیز هشدار داده است که کودکان در حال حرکت، در مسیرهای مهاجرتی با خطرات فزایندهای روبهرو هستند، زیرا دولتها کنترل مهاجرت و امنیت را بر حفاظت از کودکان ترجیح میدهند. کمبود سرمایهگذاری در نظامهای حفاظت از کودک در مرزها و در طول مسیرهای مهاجرتی باعث شده کودکان در معرض آزار، بهرهکشی و خطرات جدی برای جان خود قرار گیرند.
روز جهانی مهاجران هر سال در ۱۸ دسامبر گرامی داشته میشود و بر ضرورت سامانههای مهاجرتی امنتر، فراگیرتر و عادلانهتر در جهانِ در حال تغییر تأکید دارد. نجات کودکان از رهبران جهان، شرکا و همه اهداکنندگان میخواهد برای رسیدگی به ریشههای مهاجرت، پیش از وقوع آن، بهطور جدی در کودکان و آینده آنان سرمایهگذاری مالی کنند.
این سازمان همچنین خواستار آن است که اصول مندرج در کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل، منشور حقوق بنیادین اتحادیه اروپا و کنوانسیون اروپایی حقوق بشر در مدیریت مهاجرت رعایت شود. از دولتها خواسته میشود دادههای مربوط به کودکان مهاجر از جمله اطلاعات مربوط به سلامت، آموزش، حمایت و موارد مرگ آنان را با دقت بیشتری گردآوری و در دسترس قرار دهند تا بتوان نیازهای این کودکان را بهتر شناخت و پاسخ مؤثرتری به چالشهای آنان داد.
نجات کودکان دهههاست در کشورهای مبدأ در سراسر جهان برنامههایی برای رسیدگی به ریشههای مهاجرت نامنظم و پیشگیری از مهاجرت ناایمن کودکان اجرا میکند و همزمان با تقویت نظامهای منطقهای و فرامرزی حمایت از کودکان، در صدد محافظت از آنان در برابر قاچاق و بهرهکشی است. این فعالیتها شامل نوآوریهای دیجیتال و فناورانه و رویکردهای دادهمحور نیز میشود.


شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید
- کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است
- آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد