کاهش شدید علاقمندی اتباع خارجی به اخذ گذرنامه روسی

علاقه به اخذ شهروندی روسیه از زمان تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین در فوریه 2022 به شدت کاهش یافته است. به گفته وزارت کشور روسیه، حدود 63600 نفر در سال 2023 برای گذرنامه روسی درخواست داده اند که تقریباً نیمی از این تعداد در سال 2022 و یک چهارم آن است. در سال 2015

یکی از این افراد با نام مستعار دنیس در شهر لیپاجا لتونی در سواحل بالتیک به دنیا آمد. او تا سال 1994 در آنجا زندگی کرد و سپس با خانواده اش به ولیکی نووگورود روسیه رفت و تابعیت روسیه را گرفت. اما در سال 2012، پس از اینکه لتونی تصمیم گرفت تابعیت دوگانه برای کشورهای اتحادیه اروپا و ناتو را بپذیرد، مجبور شد بین پاسپورت لتونی و روسی خود تصمیم بگیرد. این مرد 40 ساله به دویچه وله گفت که ملیت روسی خود را انتخاب کرده است. او گفت: در آن زمان به نووگورود نقل مکان کرده بودم، اما به خاطر دوستانم در آنجا به لتونی رفتم. من نمی دانستم روسیه به کجا می رود.

پس از حمله روسیه به اوکراین در سال 2022، دنیس وسایل خود را جمع کرد و به لتونی بازگشت. او امیدوار بود که از برنامه بازگشت به کشور لتونی استفاده کند، زیرا پدربزرگش لتونیایی بود. او اکنون مصمم است که تابعیت روسیه خود را رها کند.

افزایش تعداد کشته شدگان روسیه

کمیته کمک مدنی، یک سازمان غیردولتی روسی که از پناهندگان و مهاجران حمایت می کند، اشاره می کند که مقامات روسیه در سال گذشته مسیر شهروندی روسیه را ساده کرده اند. اما گذرنامه روسی اکنون با ثبت نام خودکار در ارتش ارائه می شود و این می تواند توضیح دهد که چرا افراد کمتری درخواست دریافت گذرنامه روسی را دارند.

کمیته کمک های مدنی می گوید: از دیدگاه ما، وضعیت فعلی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در فدراسیون روسیه، شهروندی روسیه را با استفاده از اصطلاح مالی "یک دارایی سمی" تبدیل می کند.

این سازمان غیردولتی مظنون است که مقامات روند پذیرش تابعیت را ساده کرده اند، زیرا روسیه تعداد زیادی از شهروندان خود را در جنگ اوکراین از دست داده است و با شروع یک عملیات بزرگ اجباری اجباری، شاهد مهاجرت بزرگی بوده است. اطلاعات نظامی آمریکا ارزیابی کرده است که جنگ اوکراین تاکنون به کشته و زخمی شدن 315 هزار روس منجر شده است.

به گفته الکسی راکشاه، جمعیت شناس مستقل، پس از اینکه مقامات یک حرکت بسیج نیروهای عمومی را در این کشور راه اندازی کردند، حداقل 600000 نفر روسیه را ترک کردند. او گفت که این یک ضرر قابل توجه بود، به ویژه با توجه به اینکه عمدتاً افراد تحصیل کرده با درآمد بالا بودند که ترک کردند. از سوی دیگر، با توجه به اینکه اکنون حدود سه میلیون پناهنده اوکراینی در این کشور زندگی می کنند، جمعیت کلی روسیه کاهش نیافته است. مقامات روسیه حتی این رقم را پنج میلیون نفر اعلام کرده اند.

به گفته وزارت کشور روسیه، در سال 2022، 691045 نفر تابعیت روسیه را به دست آوردند که تقریبا نیمی از آنها شهروندان اوکراینی بودند که پس از اشغال سرزمین اوکراین توسط روسیه، "به طور خودکار" پاسپورت روسیه را دریافت کردند.

اکثر درخواست های داوطلبانه برای شهروندی روسیه توسط افرادی از تاجیکستان و قزاقستان ارائه می شود. در سال 2023، 25500 نفر از این دو کشور به روسیه نقل مکان کردند، اما این ارقام نسبت به سال قبل بسیار بیشتر بود. کمیته کمک های مدنی گفت که تقاضا برای شهروندی روسیه در بین شهروندان هر دو کشور و البته با سرت بیشتری در میان مردم قزاقستان در حال کاهش است.

چرا افرادی که به دنبال شهروندی روسیه هستند می دانند که می توانند برای جنگ برای روسیه به جنگ اعزام شوند؟ والنتینا چوپیک، یک فعال حقوق بشر که از مهاجران حمایت قانونی می کند، گفت: دلیل آن این است که "آنها از روستاها و شهرهای کوچکی می آیند که در آنها عملا هیچ کاری وجود ندارد." کارگران مهاجر از تاجیکستان به ویژه خواهان شهروندی روسیه هستند زیرا این امر به آنها حقوق بیشتری در روسیه می دهد. چوپیک گفت: «بسیاری از آنها معتقدند که جنگ بر آنها تأثیری نخواهد گذاشت و در صورت عدم ارائه آدرس دائمی در هنگام درخواست شهروندی روسیه، می توانند از خدمت سربازی اجتناب کنند. با این حال، برخی از مناطق روسیه اکنون فقط برای مهاجرانی که قراردادی با ارتش برای جنگیدن در جنگ امضا کرده اند، گذرنامه صادر می کنند.

در سال 2004، روسیه "طرح اسکان مجدد" را برای هموطنان راه اندازی کرد. این برای ورود خارجی ها و جبران کاهش جمعیت روسیه  بخصوص برای کمک به رفع کمبود نیروی کار در مناطق روستایی طر احی شده بود.. کسانی که به دنبال نقل مکان هستند باید به زبان روسی صحبت کنند و در سنت فرهنگ روسیه بزرگ شده باشند و تمایل به حفظ روابط با روسیه داشته باشند.

از زمان ارائه درخواست تا زمان اعطای شهروندی روسیه می تواند شش سال طول بکشد. این درحالی است که تازه واردین باید اجازه اقامت بگیرند و حداقل پنج سال در روسیه زندگی کنند. سه سال از این سال ها هم باید در منطقه ای سپری شود که توسط مقامات روسیه تعیین شده است.

کمیته کمک های مدنی گفت که در سال گذشته تقریباً از هر دو متقاضی یک نفر تغییر نظر داده و برنامه اسکان مجدد را رها کرده است. تفاوت قابل توجهی بین تعداد افرادی که به این برنامه پیوستند و کسانی که واقعاً در وزارت کشور ثبت نام کردند وجود دارد. چوپیک گفت: «حتی اگر آنها این برنامه را انتخاب کنند، بسیاری نظر خود را تغییر می دهند و به روسیه نقل مکان نمی کنند.

از سوی دیگر درخواست های بسیار کمی هم برای شهروندی روسیه توسط اروپایی ها ارائه می شود هر چند در این میان بیشترین متقاضیان از اروپا برای کسب گذرنامه روسی شهروندان لتونی و آلمانی بوده اند.

سال گذشته 633 شهروند لتونی به روسیه نقل مکان کردند و 814 نفر هم از آلمان درخواست پناهندگی موقت کردند. این میزان نسبت به سال های گذشته افزایش چشمگیری داشته است. بسیاری از کسانی که نقل مکان کردند، شهروندان شوروی سابق بودند، یا والدینی داشتند که شهروند شوروی بودند و در 30 سال گذشته به اروپا نقل مکان کرده بودند.