رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور می‌گوید طی سه سال گذشته حدود سه میلیون نفر از «اتباع غیرمجاز» از کشور اخراج شدند اما به دلیل «شرایط سخت حاکم بر افغانستان» این افراد دوباره به ایران بازگشته‌اند.
نادر یاراحمدی با اعلام این خبر در عین حال افزود که نیروی انتظامی با «پیگیری قاطع» این اتباع را دوباره از کشور اخراج خواهد کرد اما توضیح نداد که روند اخراج و بازگشت آنها به افغانستان چگونه خواهد بود. پیش از این وزیر کشور دولت پزشکیان نیز در چند نوبت اعلام کرده ایران دیگر امکان «پذیرایی» از میلیون‌ها تن از اتباع افغانستان را ندارد.
رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور همچنین اتباع افغامستان را در دو دسته تقسیم‌بندی کرد و افزود: «دسته نخست اتباع مجاز هستند که از سال‌های گذشته از توسط دستگاه‌های خدمت‌رسان موفق به دریافت کارت‌هایی شده‌اند که به موجب آن خدماتی به آنها ارائه می‌شود.»
به گفته آقای یاراحمدی، بسیاری از این افراد تحصیل‌کرده هستند و نزدیک به ۷۰۰ پزشک فوق تخصص و متخصص از افغانستان در بیمارستان‌های کشور مشغول به کار هستند.
او دسته دوم را اتباعی معرفی کرد که به دلیل شرایط جنگی افغانستان به کشور وارد شده‌اند و «با تخلف» توسط برخی کارفرمایان در ایران مشغول به کار شده‌اند و خواهان خروج از کشور نیستند.
به گفته این مقام وزارت کشور بزرگترین مشکل مربوط به این دسته است و وزارت کشور در تلاش است از طریق مذاکره با کارفرمایان ایرانی با ایجاد محدودیت برای اتباع غیر مجاز این موضوع را مدیریت کند.
ایران در بیش از چهار دهه گذشته میزبان میلیون‌ها تن از شهروندان افغانستان در دوره‌های مختلف بحران‌های سیاسی در این کشور همسایه شرقی خود بوده است.
با این حال از اوایل سال ۱۴۰۲ یعنی چند ماه پس از سقوط کابل و به قدرت رسیدن دوباره طالبان در افغانستان، ورود شهروندان این کشور به ایران سرعت گرفت.
سازمان بین‌المللی مهاجرت در گزارشی شمار مهاجران افغان مقیم ایران تا پاییز ۱۴۰۳ را ۳ میلیون و ۷۵۰ هزار نفر ذکر کرده و گفته است بیش از دو میلیون مهاجر افغان نیز در پاکستان زندگی می‌کنند.
وزارت کشور ایران پیشتر، رفت‌وآمدهای مکرر را از جمله مشکلات در مسئله اتباع غیرمجاز و بیگانه دانسته و اعلام کرده که بخشی از اقداماتی که برای ممنوعیت ورود آنها در نظر گرفته شده، انسداد فیزیکی مرزها و دیوارکشی است