قائم مقام و معاون فرهنگستان علوم ایران معتقد است که قدرت کشور در دفع نخبگان بیشتر از جذب آنان است و از همین روست که نخبگان کشور تمایلی برای بازگشت به کشور ندارند.
این مطلب را علی اکبر صالحی استاد دانشگاه صنعتی شریف و وزیراسبق امور خارجه اعلام کرد و افزود: کشورهای دیگر افتخارشان این است که مغزهای دیگران را جذب می کنند ، یعنی هر جا عالمی دانشمندی هست سعی می کنند او را جذب کنند.
وی گفت : ما در ایران متاسفانه نسبت به این مساله حساسیتمان را از دست داده ایم . نه فقط جذب نمی کنیم بلکه شرایط دفع را هم فراهم کرده ایم . بعنوان مثال ما به قولی 5 میلیون و به قول دیگر 8 میلیون ایرانی در خارج از کشور داریم . فرق ما با کشورهایی مثل مصر و هند و نظایر آنها که افرادی را به خارج از کشور فرستاده اند این است که آنها برای کشورشان درآمد دارند بعنوان مثال هندیهای خارج از کشور سالی صد میلیارد دلار پول به هند برمی گردانند.یعنی یک شهروند هندی که در آمریکا زندگی می کند به کشورش وصل است .
نامبرده ادامه داد: در سوریه و لبنان هم که خیلی مهاجر در کشورهای دیگر دارند ، نام وزارتخارجه آنها وزارت خارجه و مهاجرین است . مثلا در آرژانتین لبنانی زیاد است و برخی از آنها صد تا 150 سال در آنجا حضور داشتند یعنی مثلا یک فرد لبنانی الاصل دیگر اصلا عربی بلد نبود و تنها چیزی که از لبنان می دانست این بود که اسمش را متناسب با اسامی عربی لبنانی انتخاب کند حتی از اسلام هم اطلاعات زیادی نداشت اما اگر برمی گشت لبنان ، لبنانی بود.می توانست رییس جمهور هم بشود.
صالحی افزود: در همین کشور کارلوس منم که اصلش منعم است ، فردی سوری الاصل بود که توانست رئیس جمهوری آرژانتین شود. بعدش هم به سوریه دعوت شد و حتی اگر سیستم سوریه درست بود می توانست کاندید ریاست جمهوری سوریه هم بشود. ضمن اینکه املاک و مستغلات و دارایی هایش هم در این کشور سرجایش بود.
رئیس اسبق سازمان انرژی اتمی ادامه داد اما در کشور ما شرایط جور دیگری است ، افرادمان که می روند دلارشان را می برند ، علمشان را می برند، تجربیاتشان را هم می برند، یعنی نخبگان ما می روند ، سرشیرهای ما دارند می روند . ما که کارگر نفرستادیم خارج. البته الان کارگر هم می فرستیم، ولی مثلا تاجر فرستادیم بعنوان نمونه بهترین فرش فروش های ایتالیا همه ایرانی هستند ، پزشکان امریکا ایرانی جزو بهترین پزشکان آمریکا هستند، در ناسا متخصصان ایرانی هستند، اساتید دانشگاهها ایرانی هستند.
صالحی اضافه کرد : حتی جالب اینکه یکی از پولسازترین ده اتباع خارجی اولی که در امریکا فعالیت های تجاری بیش از یک میلیارد دلاری راه انداخته اند، از منطقه ما ، فقط ایرانیان هستند. آنوقت ما چه عایدی از اینها داریم ؟
وی گفت : متاسفم وقتی از یکی از مسئولین سئوال کردند که نخبگان ما از جمله پزشکان دارند از کشور مهاجرت می کنند ، با اینکه خود این فرد پزشک بود ، گفت خوب بروند !!! آیا یک مسئول باید اینطور صحبت کند؟ همین ؟ فقط بروند ؟
قائم مقام فرهنگستان علوم آمار مهاجرت در کشور را وحشتناک دانست و افزود کار به جایی رسیده است که شما بروید در مراکزی که مدارک را ترجمه می‌کنند، ببینید برای ترجمه چقدر باید در صف انتظار بمانید؟ وقت یک ماهه می‌دهند.